İşe mesleğin ismi ile başlayalım. Öyle bir iş düşünün ki her şirkette farklı bir isme sahip olsun. Üstelik yapılan işin kapsamı da her şirkette farklı olsun. İşte sadece bu durum bile yapılanı anlamayı ve değerini kavramayı güçleştiriyor. Deseydim ki iş takipçisi. Tahminim büyük çoğunluk hemen anlardı. Ya da eski tabiri ile Ankara temsilcisi. İş takipçisi kadar olmasa bile Ankara temsilcisi de daha fazla anlaşılır zannederim. Keşke isimler bu kadarla kalsaydı. Kullanılan diğer isimler; hükümet ilişkileri, kamu ilişkileri, kamu iletişimi, genellikle şirket içi iletişimi kapsayacak şekilde kurumsal iletişim, resmi ilişkiler ve dış ilişkiler ilk aklıma gelenler.
Kurumsal İlişkiler departmanı faaliyette bulunulan sektöre ilişkin regülasyonlarla ilgili şirket içi çalışmaları yürütür. Kurumsal ilişkiler yöneticisinin şirketin yasal düzenlemelere tam uyum çerçevesinde faaliyet gösterebilmesi için hukuk, satış ve pazarlama ile üretim departmanları başta olmak üzere tüm birimler ile yakın çalışması beklenir. Şirketin değişen pazar koşullarına adapte olmasına yardımcı olmak da kurumsal ilişkiler tarafından yerine getirilmesi gereken bir görevdir. Etkili iç iletişim faaliyetleri ile çalışanların, şirket ve sektör ile ilgili ihtiyaç duydukları bilgilere ulaşmasını sağlamanın yanı sıra, kurumsal ilişkiler departmanı kimi kez medya ilişkilerinden de sorumlu tutulabilir. Şirket ajandasında yer alan özellikle kamu ile ilgili işlerin kısa sürede halledilmesi, alınması gereken izin ve ruhsatların ve hatta randevuların sıkıntısız alınması da kurumsal ilişkiler departmanından beklenir. Bu satırları uzatmak mümkün.
14 yılını “kurumsal ilişkilerci” olarak geçiren biri olarak ben nasıl mı görüyorum bu mesleği? Önce olması gerekenden bahsedeyim. Yetkin bir kurumsal ilişkilerci, hem sektör hakkında derin bilgiye sahip olmalı hem de bu bilginin sosyal bağlamda ne anlama geldiğini bilmelidir. Makro ve mikro trendlerin analizine katkıda bulunabilmeli, önemli itibar risklerini önceden görmeli ve yönetmelidir. Peki realitede kurumsal ilişkilercilerin mesaileri nasıl geçer? Yangın söndürerek. Şirket içinde genellikle karışık bir yumak haline gelmiş olan konular son kertede kurumsal ilişkilere yönlendirilir, hızlı çözüm beklenir.
Olması gereken, kurumsal ilişkiler yöneticilerinin üst düzey yönetici halkası içinde yer almasıdır. Stratejiyi uygulayan değil, stratejiyi oluşturan ekibin bir parçası olmalıdır. İşte bu noktada kurumsal ilişkiler departmanının görevlerini anlamak, performansını doğru değerlendirmek ve yönlendirmek de CEO’nun sorumluluğudur. Üretim, tedarik zinciri ya da satış departmanının performansı metrik olarak kolaylıkla ölçülürken, kurumsal ilişkiler departmanının performansını metrik olarak ölçmek göreceli olarak daha zordur. Bu nedenle de kurumsal ilişkiler departmanı yarattığı değeri şirket yöneticilerine göstermekte her zaman zorlanır.
Normal zamanlarda bile kurumsal ilişkiler görevini yürütmek zorlu bir iş iken, pandemi bu durumu daha da zorlu hale getirdi. Bazı kamu kuruluşları pandemi koşullarına kolaylıkla adapte olup, dijital ortamda işleri, görüşmeleri ve toplantıları yönetirken, bazıları o denli hızlı davranamadı bu durum da gecikmelere yol açtı. Aslında sorunlar elbette tek taraflı değil. Özel sektörde de pandemi koşullarına uyum konusunda bazı sıkıntılar halen yaşanmaktadır. Yaşanan tüm sıkıntılara rağmen kurumsal ilişkiler sıklıkla artık dijital ortamda yürütülmektedir. Ancak yüz yüze görüşme, e-posta, telefon, yazılı başvuru gibi geleneksel yöntemler de varlığını sürdürmektedir. Bu nedenle geleneksel yöntemlerden tam anlamı ile vazgeçmeden dijitalleşmenin nimetlerinden yararlanmak en doğru yaklaşım olacaktır.
Pandemi ile birlikte üç önemli konu kurumsal ilişkiler departmanlarının gündemini meşgul etmeye başladı. Bunlardan birincisi pandemi nedeniyle verilen devlet desteklerinden azami ölçüde yararlanabilmek, ikincisi kısıtlayıcı ticaret politikaları ile üçüncüsü ise halk sağlığı ve güvenliğine yönelik olarak alınan tedbirlerin şirketlere yansımaları.
Bugüne kadar bire bir kişisel temasla başarılı bir şekilde yürütüldüğü varsayılan iş yapma biçiminin sürdürülemez olduğunu pandemi bize bir kez daha hatırlattı. Kurumsal ilişki ilmek ilmek dokunan, büyütülen bir çabanın ürünüdür. Kısa vadede sonuç almaya odaklı bir yaklaşımın asla anlayamayacağı bir iştir. Ancak unutulmamalıdır ki kurumsal ilişkilerin yönetilmemesi bir şirket için en büyük risktir.
Görsel : Pavan Trikutam, unplash.com