Olağanüstü hal döneminde şehirdeki LGBTİ+ etkinliklerini süresiz yasaklayan, yasak kararı iki kere mahkeme kararıyla kaldırılan Ankara Valiliği, 12. Pembe Hayat Kuirfest’i yasakladı.
Bu sene “Ankara’ya dönüş” temasıyla yapılmak istenen Pembe Hayat Kuirfest’e yasak geldi. Ankara Valiliği, 23-25 Şubat 2024 tarihleri arasında yapılacak film gösterimi ve etkinlikleri yasakladığını, etkinlik mekanlarına tebliğ etti.
Kaos GL’in haberine göre 22 Şubat 2024 tarihinde festivalin yapılacağı mekanlara tebliğ edilen yasak kararında Valilik, “kamu düzeninin, genel sağlığın ve genel ahlakın, başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla” etkinliklerin yasaklandığını duyurdu.
Valilik, Kuirfest’i kimin organize ettiğini karıştırdı
Valilikten tebliğ edilen yasak kararında, 12 yıldır Pembe Hayat’ın organize ettiği Kuirfest’in “Kaos GL vb. gruplar tarafından” düzenlediği iddia edildi. Valilik mekanlara tebliğ ettiği yazıda ayrıca “LGBT-LGBTİ vb. konular ile ilgili olarak sergi, basın açıklaması, sinevizyon, sinema, tiyatro, panel, söyleşi vb. etkinliklerin” yasaklandığını yazdı.
Kuirfest’ten açıklama
Pembe Hayat Kuirfest, yasak kararını eleştiren bir açıklama yayınladı. Açıklamada “12. Pembe Hayat Kuirfest, küründen online bir şekilde etkinliklerini aksatmadan devam edecek. Sen saatini ayarla, takvimini değiştirme ve bizden haber bekle lubunya” denildi.
Açıklamanın tam metni şöyle:
“23-25 Şubat tarihleri arasında Goethe Institut Ankara, Makina Mühendisleri Odası Eğitim ve Kültür Merkezi ve Mülkiyeliler Birliği’nde gerçekleşmesi planlanan etkinliklerimiz Ankara Valiliği Hukuk İşleri Şube Müdürlüğü tarafından yasaklandı.
“İlgili valilik biriminin yetkisi dışında verdiği, dosya numarası dahi konmaya tenezzül edilmemiş seri kopya yasak kararı 22 Şubat Cuma günü Makina Mühendisleri Odası Eğitim ve Kültür Merkezi’nde gerçekleştirdiğimiz açılışın başlamasına yarım saat kala kolluk kuvvetleri tarafından tebliğ edildi.
“Pembe Hayat Derneği olarak avukatımız aracılığıyla yürütmenin durdurulması için İdari Mahkeme’ye başvurduk. Elimize tutuşturulan bu seri kopya yasak kararını artık ezberledik. Daha önce de film izlemesi, piknik yapması, yürümesi, çay içmesi, bir araya gelmesi yasaklanan lubunya için bu ne ilk ne de son çerçevesi hukuk olmayan yasak uygulaması.
“Şunu tekrar hatırlatmak isteriz; Pembe Hayat KuirFest, 2017 Ankara lubunya etkinlikleri yasakları ve akabinde idari baskıları deneyimlemiş, ana ayağını İstanbul’a taşımak zorunda kalsa da her seferinde yasakları yasaklamış, yasaksızlık özlemiyle her yıl yeni yollar açmış bir lubunya festivalidir. Kararla ve alıcıları ile mücadelemiz elbette hukuk zemininde sürecek. Ancak şu anda bu aklın sınırlarını zorlayan kür gerekçeler silsilesine, numarasız boş kağıda ya da karara ayıracak bir dakikamız bile yok. Vaktimizi dahi çalmanıza izin vermeyeceğimiz kadar ezberledik.
“#DöndümBak dedik bir kere aşkım, kışı ısıtmamıza engel olamayacaklar!”
Festival, “küründen” online yapılacak film gösterimi ve etkinlikler için kayıt formu da paylaştı.
Yasak kararları mahkeme tarafından hukuksuz bulunmuştu
Ankara’da bulunan LGBTİ+’lar ve LGBTİ+ haklarını savunan dernekler için; biri OHAL döneminde (Birinci yasak) diğeri ise OHAL sonrası olarak adlandırılan dönemde (İkinci yasak) Ankara Valiliğince yürürlüğe sokulan iki ayrı süresiz yasaklama kararı vardı.
OHAL döneminde, Kasım 2017’de Ankara Valiliği’nin ilan ettiği süresiz LGBTİ+ etkinlik yasağına ilişkin Kaos GL Derneği verdiği hukuk mücadelesini kazandı.
Bölge İdare Mahkemesi Nisan 2019’da, OHAL’de ilan edilen yasağın süre bakımından sınırsız olduğunu ve yasaklanan eylemlerin niteliğine ilişkin bir sınırlama ve belirlilik olmadığını söyledi. Mahkeme, etkinliklere dönük bir tehdit varsa yasaklamak yerine kolluk tedbirleri alınması gerektiğini belirterek yasağın hukuka uygun olmadığına hükmetti. Yasak kararının kaldırılmasına karar verdi.
Öte yandan OHAL kaldırılmasına rağmen Ankara Valiliği Hukuk İşleri Şube Müdürlüğü’nün aynı gerekçelerle 3 Ekim 2018’de İl Emniyet Müdürlüğü’ne ilettiği yasak kararına ilişkin yargı süreci bugüne kadar devam etti. 23 Mart 2020’de açıklanan karar ile birlikte ikinci yasak da kaldırılmış oldu. Böylece Ankara’daki süresiz LGBTİ+ etkinlik yasakları son buldu.
Ankara Valiliği’nin OHAL döneminde ilan ettiği süresiz LGBTİ+ etkinlik yasağı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) de taşındı.
Kaos GL Derneği, Valiliğin 2017’de ilan ettiği yasağa ilişkin yürütmeyi durdurma talebinin reddedilmesi, Anayasa Mahkemesi’nin de başvuruyu reddetmesi üzerine yasağı AİHM’e taşıdı. Kaos GL, AİHM başvurusunda ayrıca 2017’deki yasağa karşı dava devam ederken, Valiliğin 2018’de aynı içerikle başka bir yasak kararı da aldığını, böylelikle idarenin Mahkeme kararı açıklanmadan kararı geçersiz kıldığını da hatırlattı.
Dernek, OHAL’in bile üç aylık sürelerle ilan edildiğini ancak yasak kararının süresiz olduğunu da belirterek; yasak ile hem LGBTİ+ toplumunun hem de LGBTİ+ derneklerinin mağdur edildiğini vurguladı.
Kaos GL, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde (AİHS) yer alan aşağılayıcı muamele yasağı, özel hayata saygı, düşünce özgürlüğü, ifade özgürlüğü, toplantı ve dernek kurma özgürlüğü, etkili başvuru hakkı ve ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine dikkat çekerek AİHM’e başvurdu. OHAL döneminde bile devletlerin ayrımcılık yasağına aykırı tedbirler alamayacağını belirtti.