- Şubat 2023 Raporu | TR
- February 2023 Report | EN
Sanat Özgürlüğünü İzleme Platformu (SÖZ) Şubat Ayı Raporu
Metin Uca tiyatro oyunundaki repliği nedeniyle gözaltına alındı
Televizyon sunucusu ve oyuncu Metin Uca, İstanbul Havalimanı’nda kimlik kontrolü yapıldığı esnada gözaltına alındı. Uca’nın Edremit Sulh Ceza Hakimliğince açılan bir dava kapsamında “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme” suçundan arandığı belirlendi. Oyuncu 4,5 saat gözaltında kaldıktan sonra ifadesi alınıp serbest bırakıldı.
Gözaltının ardından sosyal medya hesabından videolu bir paylaşım yapan Uca, 21 Ağustos 2022 tarihinde Edremit’teki gösterisinde yer alan bir bölümün “Devlet büyüklerine hakaret, halkı kin ve nefrete sürüklemek” gerekçesiyle şikayet edildiğini belirtti. Ardından, “İfademi verdim. Sayın Savcı bunun bir gösteri olduğunu anladı ve şimdi özgürüm. Her şey için, desteğiniz için, benimle beraber olduğunuz için çok teşekkür ediyorum” dedi.
‘Sıcak Kafa’nın ikinci sezonuna “reyting yetmezliği”
Bir salgın hastalığın konu edildiği bilimkurgu dizisi Sıcak Kafa için Netflix’ten iptal kararı geldi. Reytinginin düşük olduğu gerekçesiyle ikinci sezonuna devam edilmeyen dizi, toplumsal ve siyasal eleştiriler içeriyordu. Bu durumu, sanatsal ifadenin maddi kaynak ve mecra bulabilmek için popüler hale getirilmesi gerektiği yönündeki kısıtlayıcı piyasa koşullarının bir sonucu olduğu şeklinde yorumlayanlar olduğu gibi özellikle sosyal medyada karara dizinin “protest” içeriğinin neden olduğu yorumları yapıldı.
Yaltak Gürbüz’e denetimli serbestlik
Ocak ayında, çizdiği karikatür nedeniyle 1,5 yıl hapis cezası onanan karikatürist Yaltak Gürbüz, 8 Şubat 2023 günü Silivri’ye teslim olacağını ve avukatının denetimli serbestlik için başvuracağını Twitter hesabından duyurdu. Türkiye’nin 11 ili etkileyen büyük deprem felaketiyle sarsıldığı günlerde şu açıklamayı yaptı:
“Yarın hapis cezası için Silivri’ye teslim oluyorum, ama ne olacağı hiç umurumda değil, olur da hapsedilirsem sadece dışarıdan yeterli haber almamak beni üzecek, çünkü Hatay, İskendurun’da sokakta, araba ya da okullarda barınan tanıdık, akrabalarımız var.”
Karikatürist, 9 Şubat’ta denetimli serbestlikle serbest bırakıldı.
İranlı ressama sorgusuz sınırdışı
İranlı ressam Arezuo Yaghoubi, 7 Şubat akşamı Ekmek ve Gül Dayanışma Platformu’ndan yetkililere ulaşarak Fethiye’de gözaltına alındığını ve hukuksuzca sınır dışı edilmek istendiğini anlattı.[1] İran’la ilgili bir eyleme katıldığı için gözaltında olduğu söylenen ressam, çok iyi Türkçe bilmediğini söylemesine rağmen kendisine, içinde “Türkçe anlayabiliyor ve konuşabiliyorum” cümlesinin geçtiği yazılı ifadenin imzalatılmaya çalışıldığını belirtti. İran’da can güvenliğinin olmadığını vurgulayan ressam, avukatının itirazıyla ifadeyi imzalamadı ve ardından Ula Geri Gönderme Merkezi’ne (GGM) gönderilerek hakkında deport kararı verildi.
‘Prestij Meselesi’ filmine açılan davada görevsizlik kararı
Hilmi Topaloğlu’nun oğlu Volkan Topaloğlu, babasının da canlandırıldığı ‘Prestij Meselesi’ filminin yayınlanmasının durdurulması için dava açmıştı. Yönetmenliğini Mahsun Kırmızıgül’ün yaptığı ve 3 Şubat’ta vizyona giren filmi için açılan davada, görevsizlik kararı verildi. Dosya, taleplerin değerlendirilmesi için asliye hukuk mahkemesine gönderildi.[2]
Kılıçdaroğlu’ndan sanat özgürlüğü vaadi
Ana muhalefet lideri ve Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, eski CHP başkanı Deniz Baykal’ın cenaze töreninde yaptığı konuşmada sanat ve ifade özgürlüğüne vurgu yaptı. Baykal’ın “Benim 12 Eylül’le siyasi hesaplaşmam bitmedi. 12 Eylül’ün demokratik, laik rejime verdiği tahribatı giderinceye kadar, Türkiye’de tam ve gerçek demokrasi kuruluncaya kadar benim hesaplaşmam sürecek” sözlerini alıntılayan Kılıçdaroğlu, 2009 yılında dönemin ABD başkanı Obama’ya Sait Faik Abasıyanık ve Ahmet Hamdi Tanpınar kitapları hediye eden Baykal’ın entelektüel birikimini övdü. Konuşmasına, Tanpınar’ın Huzur adlı romanından alıntı yaparak, “‘Fikre, sanata hiç karışmayacağız. Onları hür bırakacağız çünkü onlar hürriyet, mutlak hürriyet isterler.’ Sayın Genel Başkanım huzurunuzda söz veriyorum. Ülkemizde mutlak anlamda hürriyeti tesis edeceğiz, ömrünüzü verdiğiniz demokrasi ve özgürlük mücadelesini tamamlayacağız,” sözleriyle son verdi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan etkinlik iptali
6 Şubat’ta yaşanan ve 11 ili etkileyen, Kahramanmaraş merkezli büyük depremin ardından TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan açıklama geldi. Bakanlığın sosyal medya hesabından duyurulan açıklamada, bakanlığa bağlı Devlet Tiyatroları, Devlet Opera ve Balesi ile Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü dahil tüm birimlerce planlanan etkinliklerin ikinci bir açıklamaya kadar belirsiz bir süreliğine durdurulduğu belirtildi.
Birçok sanatçı ve kurum da ulusal yas nedeniyle konser, oyun ve etkinliklerini iptal etti. Ancak TRT Kurdî’nin dizi çekimlerine, depremden etkilenen illerden Diyarbakır’da devam etmesi tepki topladı.[3] Diğer yandan birçok yapım şirketi karavanlarını deprem bölgesine yönlendirerek dizi çekimlerine ara verdi.[4]
Kültürel miras için de felaket
Kahramanmaraş merkezli depremlerin yıkıcı etkileri, resmi verilerle 45 binin üstünde can kaybının yanı sıra binlerce yaralı ve kurtulanlar için de soğukla mücadele şeklinde sürüyor.
Kültür ve Turizm Bakanı Nuri Ersoy’un, deprem bölgesinde zarar gören kültürel varlıklarla ilgili, “Tamamında hasar tespitini tamamladık, inşallah çok hızlı bir şekilde tekrar restorasyon çalışmalarına başlayacağız” ifadeleri bu anlamda tartışılmaya devam ediyor. Bakan Ersoy, “Başta Antakya bölgesi olmak üzere bütün deprem bölgemizde mülkiyeti şahıslara ait olan tescilli yapılarda tespit çalışmalarına başladık, yarından itibaren bu yapılara da bir tabela takarak tescilli yapı olduğunu, enkaz çalışmaları sırasında bakanlık görevlileri nezdinde enkazın kaldırılmasına dair uyarı levhaları takmaya başlıyoruz,” ifadeleriyle henüz kurtarma çalışmalarının tamamlanmadığı bölgede restorasyon müjdesi verdi.
Gazete Oksijen’in deprem içeriği üzerine tartışma
Depremin dördüncü gününde, Gazete Oksijen edebiyatçıların, bölgede çekilen fotoğraflar üzerine yazdığı kısa yazılarının derlendiği bir kolaj yayınladı[5]. Ayfer Tunç, Şebnem İşigüzel, Buket Uzuner, Aslı Perker, Tuna Kiremitçi, Nedim Gürsel, İsmail Güzelsoy ve Seray Şahiner’in kaleme aldığı yazılar, sosyal medyada “Depreme dair en çarpıcı kareler” ifadesiyle paylaşıldı. Bunun üzerine edebiyat ve etik konulu bir tartışma başladı. Henüz çok taze olan bir toplumsal acı üzerine hızla içerik üretilmesinin yanlış olduğunu savunan ve tepki gösterenlerin yanında edebiyatın tam da böyle anlarda yapılması gerektiğini savunan edebiyatçılar da oldu. Romancı Ayşegül Devecioğlu, Bianet’e yazdığı yazıda “Edebiyatın ne olduğunu bilmeyenler gösteriyor bu tepkiyi. Hatta estetiğin ne olduğunu bilmeyenler,” diyerek eleştirilere sert bir tepki verdi.[6] Sanatsal ifade özgürlüğüyle sanatın toplumsal sorumluluğu arasındaki gergin sınırın bu tartışmayla daha da inceldiğini söylemek mümkün.
Kanal D’den Kürtçe şarkı sahnesine sansür
18 Şubat’ta Kanal D’de yayınlanan, başrollerinde Şener Şen, Meltem Cumbul ve Timuçin Esen’in oynadığı, yönetmenliğini Yavuz Turgul’un yaptığı 2004 yapımı ‘Gönül Yarası’ filminden Kürtçe şarkı sahnesi kesildi. Filmde Aynur Doğan’ın seslendirdiği Kürtçe ‘Dar Hejîrokê’ (İncir Ağacı) adlı şarkı, kanal tarafından filmden çıkarıldı.
Hedef gösterme, hakaret ve tehdit: Deprem gündeminde sanatçıların ifade özgürlüğü
Kahramanmaraş depreminden sonra bazı sanatçıların politik eleştiri içeren ifadeleri bazı medya gruplarınca hedef gösterilmeye başlandı. Özellikle Yeni Akit, birçok sanatçıyı sosyal medya paylaşımları nedeniyle hedef gösterdi ve hakaret içeren haberler yaptı. Örneğin, Diyanet’in evlatlık çocukların evlenilebilir olduğu yönündeki açıklamasına sosyal medyadan “Konu evliliğe ne ara geldi ya? Siz ne yapıyorsunuz ya siz kafayı mı yediniz? Siz ne kafası yaşıyorsunuz?” sözleriyle tepki gösteren şarkıcı Dilan Çıtak, Yeni Akit tarafından hakarete maruz kaldı. “Tatlıses’in kızından çok büyük edepsizlik! Gaza geldi, Diyanet’e böyle salya sümük saldırdı” başlığıyla servis edilen haberde Dilan Çıtak hakkında “İslam düşmanı medyanın gazına gelen İbrahim Tatlıses’in kızı Dilan Çıtak da Diyanet’e tepki gösterdi,” ifadeleri kullanıldı.
Oyuncu ve komedyen Şahan Gökbakar, BTK’nın Ekşi Sözlük sitesine erişim engeli kararını sosyal medya hesabından eleştirdi. Gökbakar, “BTK denen kurum kafasina göre, açıklama yapmadan internet sitesi kapatıyor.İstedigi zaman sebep belirtmeden Twitter ve Tiktok erişimini durduruyor.RTÜK,medya rezilliklerini görmeyip,iktidarı eleştiren hangi kanal varsa yazıyor cezayı.Nasıl, güzel mi bu düzen? Keyifler yerinde mi?” sözleriyle karara tepkisini gösterdi.
Yeni Akit, bu tür politik eleştiride bulunan hemen hemen bütün sanatçılara yaptığı gibi Gökbakar’a da hakaret ve hedef gösterme içeren bir haber yayınladı.[7] Haberde “Yaptığı iğrenç tiplemelerle mide bulandıran oyuncu Şahan Gökbakar, toplumu geren hakaret dolu sözlerle dolu Ekşi Sözlük’ün erişim engeli getirmesine tepki göstermesi şaşırtmadı.” ifadeleri yer aldı.
Bir diğer hedef gösterme de gazeteci Cem Küçük tarafından oyuncu Farah Zeynep Abdullah’a yapıldı. Abdullah, Türkiye’de yaşanan büyük deprem sonrası paylaşımları işaret ederek sosyal medya hesabından “Devlet ve Allah kelimelerini aynı cümlede asla görmek istemiyorum, artık yeter,” şeklinde bir paylaşımda bulundu. Bu paylaşımın üzerine Türkiye Gazetesi yazarlarından Cem Küçük, Abdullah’ı alıntılayarak “ALLAH, DEVLETİMİZE zeval vermesin. Ha bu arada, sende kabahat yok, seni Masumlar Apartmanı dahil TRT dizilerinde oynatanlarda kabahat var,” sözleriyle Abdullah’ı hedef gösterdi.[8] Bu durum, başka oyuncular tarafından tepkiyle karşılandı. Oyuncu Sezgi Mengi de sosyal medya hesabından Cem Küçük’e cevap vererek, “İşte böyle itiraf edin bizlere uyguladığınız ambargoları. Zamanı geldiğinde bunları da konuşacağız!” paylaşımında bulundu. Oyuncu Bülent Parlak’sa “TRT bizim, halkın… Ele geçirildi… Birgün, uygun bir projede, biz de istersek orada olacağız sen de bunu göreceksin! Az kaldı,” diyerek tepki gösterdi. Cem Küçük’ün sözleri, özellikle devlet kanalları ve kurumlarında, sanatçılara politik görüşleri nedeniyle uygulanan ambargonun bir itirafı olarak görülüyor.
Yeni Akit de Farah Zeynep Abdullah’ı bir başka paylaşımı üzerinden hedef gösterdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın deprem bölgesine gittiğinde yaptığı konuşmada halktan helallik istemesi üzerine “Ne helalliği be!” şeklinde bir sosyal medya paylaşımında bulunan Abdullah, Yeni Akit tarafından “Oyuncu bozuntusu” denilerek hakarete uğradı. Yeni Akit’in paylaşımında, “Oyuncu bozuntusu Farah’tan Erdoğan’a skandal sözler! Haddini bil edepsiz!” manşeti kullanıldı.[9]
Yeni Akit’in hakaret içerikli haberlerinin bir diğer hedefi, şarkıcı Demet Akalın oldu. “Bir gün AK Parti iktidarına yanlayan, diğer gün ise muhalif pozlarına bürünüp laikçi kesimden alkış almaya çalışan kafası bulanık şarkıcı Demet Akalın, bozuk Türkçesiyle yine ‘muhalifçilik’ oynadı” sürmanşetiyle yayımlanan haberde, Akalın’ın deprem sonrası devletin bölgeye geç gitmesini eleştiren ifadeleri “Erdoğan’a nankörlük” olarak nitelendirildi.[10]
Sabah Gazetesi yazarı Mehmet Barlas, deprem nedeniyle yeniden konuşulan kentsel dönüşüm konusunda sorumluların, kentsel dönüşüme karşı çıkan siyasetçi ve sanatçılar olduğunu belirten bir yazı yazdı.[11] Barlas yazısında, “Bugün deprem konusunda en fazla sesi çıkan TİP’li Barış Atay ve tiyatrocu Orhan Aydın da hasarlı binaların yenilenmesine karşı çıkanların başını çekmiş,” sözleriyle depremde kızını kaybeden oyuncu Orhan Aydın’ı hedef gösterdi.
Oyuncu Sermiyan Midyat, sosyal medya hesabından yaptığı bir paylaşımla MHP lideri Devlet Bahçeli’yi engellediğini, “”Halk olarak kin ve düşmanlığa daha fazla tahrik olmamak için, akıl sağlığım için, ruh sağlığım için engelledim” ifadeleriyle duyurdu. Yeni Akit, bu haberi “Oyuncu Sermiyan Midyat’tan çok büyük edepsizlik! Hadi git işine be” manşetiyle paylaşırken sürmanşette Midyat’a hakaretler içeren ifadeler kullandı.[12]
Yeni Akit’in bir diğer hedef göstermesi ise, AHBAP Derneği’ne çadır sattığı ortaya çıkan Kızılay’ı eleştiren sanatçılardan Mustafa Sandal’a yönelik oldu. Sandal’ın eleştirisi, “AK Parti düşmanı Mustafa Sandal iyice azıttı! Şimdi de bunu yaptı” manşetiyle sunuldu.[13]
Sanatçı Sibel Alaş ise “Devlet Unutmaz” etiketiyle deprem sürecinde hükümeti eleştirenlere karşı Twitter üzerinden başlatılan akıma tepki olarak “‘Devlet Unutmaz’ etiketiyle buram buram tehdit kokan cümleler kurmuşlar ama hem devleti oluşturan ilk unsurun ‘millet’ olduğunu, hem de siyasi iktidarların devleti geçici olarak yönetmek üzere ‘millet’ tarafından seçildiğini unutmuşlar,” şeklinde bir paylaşımda bulundu.
Belgeselci Sibel Tekin’in duruşması 8 Haziran’a ertelendi
Kış saati uygulaması için sabahın erken saatlerinde çekim yaptığı gerekçesiyle “terör örgütü üyeliğiyle” suçlanan akademisyen ve belgeselci Sibel Tekin’in duruşması 23 Şubat’ta görüldü. Tekin’in duruşması için “Free Sibel Tekin” oluşumundan destek çağrısı yapıldı.[14] Mahkeme heyeti, mütalaayı değerlendirdikten sonra hem Tekin’in çektiği hem de civarda kaydına girdiği görüntülerin incelenmesi için bilirkişi raporu hazırlanmasına karar verdi. İncelenmesi tamamlanan dijital materyallerin iade edilmesi, Tekin’in yurtdışı yasağının devamı ancak imza tedbirinin kaldırılması kararlaştırıldı. bir sonraki duruşma 8 Haziran’a ertelendi.[15]
Yayıncılık dünyası baskı altında: Avesta Kitap’ın sitesine erişim engeli
Kürtçe ve Türkçe kitaplar yayınlayan, Kürtçe edebiyatın önemli yayınevlerinden Avesta Kitap’ın internet sitesine erişim engeli getirildi. Yayınevi, 23 Şubat’ta sosyal medya hesabından bu engeli şu şekilde haber verdi: “Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliği ‘PKK/KCK örgütünün propagandasını yaptığı’ iddiasıyla websitemizi erişime kapattı. http://avestakitap.com kitaplarımızın tanıtımı ve satışı dışında herhangi bir paylaşım yapmıyor. Kitap yasaklamalarıyla bu fiili bir sansürdür, kabul edilemez.”
Yayınevinin avukatlarının karara yönelik itirazları sonrası 28 Şubat’ta yayınevinin sosyal medya hesabından yapılan açıklamaya göre itiraz kabul edildi ve site erişime yeniden açılacak.
‘Vişnenin Cinsiyeti’ muzır yayın ilan edildi
İngiliz yazar Jeanette Winterson’ın 1989’da yayınlanan ‘Vişnenin Cinsiyeti’ (Sexing the Cherry) adlı kitabı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu tarafından re’sen incelenerek “18 yaşından küçüklerin maneviyatı ve gelişimleri üzerinde muzır tesir yapacak nitelikte olduğu” gerekçesiyle muzır neşriyat ilan edildi.[16] Kitabın Kafka Kitap tarafından 2021’de basılan çevirisi incelenerek alınan ve 21 Şubat’ta Resmî Gazete’de yayımlanan kararda şu ifadeler yer alıyor: “Jeanette Winterson tarafından yazılan, Pınar Kür tarafından çevirisi yapılan, Epsilon Yayınevi Ticaret ve Sanayi A.Ş.’nin tescilli alt markası olan Kafka Kitap tarafından ilk baskısı Mart 2021’de yapılan, orijinal adı Sexing the Cherry olan Vişnenin Cinsiyeti isimli kitap; 1117 sayılı Kanunun amir hükmü uyarınca Kurulumuzca re’sen incelenmiş olup eser içerisinde yer alan bazı ifade ve tasvirlerin 18 yaşından küçüklerin maneviyatı ve gelişimleri üzerinde muzır tesir yapacak nitelikte olduğuna; bu sebeple söz konusu kitabın 1117 sayılı Kanunun 3266 sayılı Kanunla değişik 4 üncü maddesindeki sınırlamalara tâbi olmasına oy birliği ile karar verilmiştir.”
Sanatçılardan depremzedelerle dayanışma
* İzmir Büyükşehir Belediyesi, Maraş merkezli iki depremin ardından yurttaşların barınma sorununa çözüm bulmak için başlattığı ‘Bir Kira Bir Yuva’ kampanyası için 22 Şubat 2023 tarihinde Halk TV’de yardım gecesi düzenlendi. Toplam 330 milyon lira toplanırken sanatçılardan da destek geldi. Metin Akpınar, Sıla, Yıldız Tilbe, Gülşen, Pınar Deniz, Erol Evgin kira desteği verirken İlyas Salman’ın yardım gecesindeki sözleri dikkat çekti:
“Düzenin sanatçısı olmadığım için ilk kez pişmanım. Çok param olsaydı, bu kampanyaya daha fazla katkı yapabilirdim ama bir emekli maaşımı bağışlayabiliyorum.”
Mor ve Ötesi grubu ise geceye sunucu olarak katılan Müzik Yorumcuları Meslek Birliği (MUYOBİR) başkanı Burhan Şeşen aracılığıyla, MUYOBİR’den gelecek 1 yıllık telif haklarını bağışladı.
Meltem Cumbul, daha önce sosyal medya hesabından New York’ta Türkiye ve Suriye’deki depremzedelere destek için yapılacağını duyurduğu konserin gelirinin 40 bin dolarlık kısmını “Bir Kira Bir Yuva” kampanyasına bağışladı.
* Siyah Sanat Galerisi tarafından depremzedeler yararına düzenlenen ve gönüllü sanatçıların eser bağışladığı mezatlarda, 4 milyon 700 bin lira bağış toplandı. Mezata Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde yaşayanların yanı sıra deprem bölgesindeki sanatçı ve koleksiyonerler de eser gönderdi. Gelirin yaklaşık yüzde 80’i, AFAD’ın yardım hesaplarına gönderildi.
* Resim, heykel, fotoğraf, video, kolaj, illüstrasyon gibi görsel sanatlar alanında üretim yapan sanatçıların eser bağışlarının yapıldığı sanatladayanisma.org, toplanan gelirleri, deprem bölgesinde ara kurtarma ve yardım faaliyeti sürdüren AKUT Arama Kurtarma Derneği, Ahbap Derneği ve İhtiyaç Haritası’na aktarıyor.
* Çeşitli yardım kampanyalarına katılan ve bağış yapan sanatçılar ise şöyle: Tarkan, Hülya Avşar, Sarp Apak, Melis Sezen, Murat Boz, Orhan Gencebay, Gülben Ergen, Mustafa Ceceli, Edis, Celil Nalçakan, İrem Derici, Aras Bulut İynemli, Can Yaman, Ebru Gündeş, Sefo, Sibel Can, Gökçe Bahadır, Halit Ergenç, Bergüzar Korel, Çağatay Ulusoy, Ziynet Sali.
* Hollanda’da yaşayan müzisyen Karsu 10 akrabasını kaybettiği deprem için, 15 Şubat 2023 günü Filarmoni Haarlem Konser Salonu’nda yardım konseri düzenledi. Türkçe, Flemenkçe, İngilizce ve Arapça şarkılar seslendirdiği etkinlikte 835 bin TL bağış toplandı.
* Ezhel, sosyal medya hesabından Almanya’da depremzedeler için yardım konseri düzenlediklerini duyurdu. 16 Şubat günü Berlin’de gerçekleşecek konserde Ezhel’in yanı sıra Almanya’da müzik yapan rap şarkıcıları KC Rebell, Summer Cem, Veysel, Samra, Kool Savas ve Ramo sahne alacak. Konsere gidemeyenlerin de katılabilmesi için canlı yayın yapılacak.
* Berlin Alevi Toplumu 31 Mart’ta Berlin’de, Verti Music Hall’de depremzedeler için yardım konseri düzenleyecek. Konserde Arif Sağ, Kardeş Türküler, Cengiz Özkan, Aynur, Muharrem Temiz, Tolga Sağ, Barış Atay & Mengene ve Yılmaz Çelik sahne alacak.
* İzmir Nazım Hikmet Kültür Merkezi, 4-5 Mart 2023 tarihlerinden Deprem Bölgesiyle Dayanışma Konserleri düzenleyecek. Etkinlikte ilk gün Halil Keleş, Aşıklar Atölyesi, Agora Minör, Patika Rebetiko Trio & Antonia Persidou ve Ozan Özdemir, Kemal Çağrı & Ozan Can Çiçek, Kuan ve Siya Siyabend; ikinci gün Baran Sokak, Umut Özensoy, Yankı Tan & Paydaş Mehmed, Ezgi Tekin, The Family, Başıbozuk ve Praksis sahne alacak. Konserler 18.00’da başlayacak ve 23.00’da sona erecek.
* Samsun Devlet Opera ve Balesi (SAMDOB), ‘Eni’nin Kalbi’ çocuk operası ile deprem bölgesine turneye çıktı. Ekip, 20 ve 21 Şubat’ta Gaziantep’te depremzede çocuklarla bir araya geldi.[17]
* Okan Bayülgen’in yeniden uyarladığı, W. Shakespare’in III. Richard adlı eseri, ‘Richard’ adıyla 5 ve 19 Mart’ta AKM Türk Telekom Opera Salonunda seyirciyle buluşacak. Etkinliklerin bilet gelirleri, depremzedelerle paylaşılacak.[18]
* Müzisyenlerden “Müzik Susmasın” çağrısı
Türkiye’de son yıllarda yaşanan acıların ardından müzik sektörü, zaman içinde gelişen “şimdi eğlenme zamanı değil” anlayışı nedeniyle art arda darbe alıyor. Müzisyenler müziğin yas, iyileşme, yüzleşme, öykünün anlatılması, insanların kendisini ifade etmesinin bir aracı olduğunu anlatmaya çalışıyor.
Müzisyen Ceylan Ertem sosyal medya hesabından bu yönde yaptığı açıklamasında şahsi hayatı boyunca yaşadığı travmaları sıralayıp, her seferinde müziğin susturulduğunu ifade etti ve müziğin değerini şöyle anlattı:
“Ben bir müzisyen olarak kendi hatırladıklarım üzerinden böyle bir kısa yazı paylaşmak istedim. Bu benim bir müzisyen olarak tarihim. Bu memlekette hiçbir müzisyenin müziğini paylaşırken çekinmemesini diliyorum. Yas süreçlerini birlikte atlattıktan sonra hep birlikte şarkılar, türküler söyleyebilmeliyiz. Bu koskoca ‘sektör’ yıllardır çürüdü gitti. Yeniden yeşertmek görevimiz. Genç müzisyenlere el vermek, sahnelere destek olmak, bu dev belirsizlik içinden çıkmak görevimiz. Müzik dinleyin, paylaşın. Bu ayıp değil, günah değil. Çünkü müzik sadece eğlence değil. Müzik belgedir, Ağıttır, Ninnidir, Şifâdır.”
Müzisyen ve gazeteci Mahmut Çınar da Gazete Duvar’da 24 Şubat 2023 günü yayınlanan “Müzik susarsa öykümüzü kim anlatacak?” başlıklı yazısında aynı konuyu işledi. Çınar yazısında şu satırlara yer verdi:
“Karanlık bir zamanın, müziği şeytanlaştıran bir anlayışın gölgesi bu; bunu topyekûn, hep beraber değiştirmek zorundayız. Şarkı söylemek, acıya kulak tıkamak değildir. Saz çalmak, kaybettiğimiz insanları umursamamak değildir. Müzik toplumsal bir olgu, kitleselleşebilmiş bir sestir. Bunu kabul edip, bunu anlayıp artık her acının faturasını, o acının öyküsünü asıl yazacak olanlardan çıkarmaktan vazgeçelim.”
Gazeteci Burak Abatay da sosyal medya hesabından iki sokak müzisyeninin karşılaştığı tepkiyi şöyle aktardı:
“Depremin ikinci günü, Marmaray’dayım. Bir erkek, bir kadın, muhtemelen de çift, ellerinde enstrümanlarıyla trene bindi. Mahcup bir şekilde millete başsağlığı dilediler ve özür dileyerek, ‘Bu bizim tek kazancımız. Müzikle para kazanıyoruz’ dediler. O yüzden çaldıkları hüzünlü bir ağıdı da depremzedeler için söylediler. Trendeki başka bir kişi ise, şarkı bitip, kadın yanına müzikleri için destek istemeye gelince büyük tepki gösterdi ve ‘Kaç bin kişi öldü? Siz hâlâ müzik mi yapıyorsunuz? Sizin hiç vicdanınız yok mu?’ gibi şeyler söyledi. İki müzisyen de cevap verecek gibi olsalar da adam itirazını sürdürdü. Sonra müzisyenler gözyaşlarıyla çıktı trenden.”
[1] https://ekmekvegul.net/gundem/iranli-ressam-kadina-sorgusuz-deport-karari-verildi
[2] https://www.cumhuriyet.com.tr/kultur-sanat/prestij-meselesi-filmi-davasinda-gorevsizlik-karari-2053865?utm_medium=Kategori%20Sayfasi&utm_source=Cumhuriyet&utm_campaign=Kategori%20Sayfasi
[3] https://www.yenicaggazetesi.com.tr/milli-yas-varken-diyarbakirda-trt-dizi-cekimi-yapti-628483h.htm
[4] https://www.sinemalar.com/haber/9580/yapim-sirketlerinden-deprem-bolgesine-yardim-hareketi
[5] https://gazeteoksijen.com/turkiye/edebiyatcilar-depreme-dair-en-carpici-kareleri-yazdi-170212
[6] https://m.bianet.org/bianet/sanat/274113-variz-tam-da-su-anda-edebiyat-yapacagiz
[7] https://www.yeniakit.com.tr/haber/bizi-yine-sasirtmadi-recep-ivedik-duyanlar-hayret-ediyor-skandal-sozler-1736158.html
[8] https://www.birgun.net/haber/cem-kucuk-farah-zeynep-abdullah-i-hedef-aldi-kabahat-seni-trt-dizilerinde-oynatanlarda-422351
[9] https://www.yeniakit.com.tr/haber/oyuncu-bozuntusu-farah-zeynep-abdullahtan-erdogana-skandal-sozler-haddini-bil-edepsiz-1737249.html
[10] https://www.yeniakit.com.tr/haber/demet-akalindan-erdogana-buyuk-nankorluk-yaziklar-olsun-sana-1736905.html
[11] https://www.sabah.com.tr/yazarlar/barlas/2023/02/23/deprem-piskinleri
[12] https://www.yeniakit.com.tr/haber/oyuncu-sermiyan-midyattan-cok-buyuk-edepsizlik-hadi-git-isine-be-1736901.html
[13] https://www.yeniakit.com.tr/haber/ak-parti-dusmani-mustafa-sandal-iyice-azitti-simdi-de-bunu-yapti-1736730.html
[14] https://www.instagram.com/p/Co9VdxYosd3/?igshid=YmMyMTA2M2Y%3D
[15] https://www.mlsaturkey.com/tr/sibel-tekinin-yargilamasi-basladi-bu-dava-tekini-itibarsizlastirma-davasidir/
[16] https://susma24.com/visnenin-cinsiyeti-kitabina-muzir-yayin-karari/
[17] https://www.cumhuriyet.com.tr/kultur-sanat/cocuklar-icin-seferberlik-2054454?utm_medium=Kategori%20Sayfasi&utm_source=Cumhuriyet&utm_campaign=Kategori%20Sayfasi
[18] https://www.cumhuriyet.com.tr/kultur-sanat/richard-depremzedeler-icin-sahnede-2055844?utm_medium=Kategori%20Sayfasi&utm_source=Cumhuriyet&utm_campaign=Kategori%20Sayfasi
Platform for Monitoring Artistic Freedom (PMAF) February Report
Metin Uca detained for his line in play
Presenter and actor Metin Uca was detained during an identity check at Istanbul Airport. It was stated that Uca was wanted for “public incitement to hatred and hostility” as part of a lawsuit filed by Edremit Criminal Judicature of Peace. After being detained for 4.5 hours, the actor was released after his statement was taken.
Uca shared a video on his social media account after the detention, stating that a section of his show in Edremit performed on August 21, 2022 was reported on the grounds of “insulting state leaders and inciting the public to hatred and hostility.” He stated, “I gave my statement. The prosecutor decided that it was nothing substantial and now I am free. I’d like to thank you for supporting me.”
“Hot Skull” Season 2 cancelled due to low ratings
Netflix has decided to cancel the second season of the epidemic sci-fi series “Hot Skull” due to low ratings. The series contained social and political criticism. While some interpreted this situation as market conditions becoming restrictive because artistic expression needs to be popularized in order to find financial resources and a media platform to air, comments on social media claim that the “defiant” content of the series was the actual reason behind the decision.
Yaltak Gürbüz released on probation
Cartoonist Yaltak Gürbüz, whose 1.5-year prison sentence was upheld in January for a cartoon he drew, announced on his Twitter account that he would go to Silivri Prison on February 8, 2023 to turn himself in and that his lawyer was to apply for probation. He made the following statement in the aftermath of the major earthquake that impacted 11 Turkish provinces:
“Tomorrow, I’m going to Silivri and submit for the prison sentence I received, but I don’t care what will happen. If I’m imprisoned, I will only be upset because I won’t get to hear from others as much as I would like, as I have friends and relatives in Hatay and Iskenderun who are forced to sleep on the streets, in their cars or in public buildings.”
The cartoonist was released on probation on February 9.
Iranian painter deported unquestioned
Iranian painter Arezuo Yaghoubi contacted officials from the Bread and Roses Solidarity Platform on the evening of February 7 and told them that she was detained in Fethiye to be unlawfully deported.[1] The artist, who was allegedly detained for participating in a demonstration about Iran, said that although she mentioned she did not speak Turkish well, they attempted to make her sign a written statement that included the sentence “I can understand and speak Turkish.” Emphasizing that she had reason to fear for her life in Iran, the artist did not sign the statement after her lawyer objected and then she was sent to the Ula Repatriation Center, where a deportation order was issued.
Non-jurisdiction in lawsuit against “Prestij Meselesi”
Hilmi Topaloğlu’s son Volkan Topaloğlu filed a lawsuit to stop the broadcast of the movie “Prestij Meselesi” in which his father was represented. A decision of non-jurisdiction was made in the lawsuit filed for the film, which was directed by Mahsun Kırmızıgül and released on February 3. The file was sent to the civil court of first instance to assess the requests.[2]
Kılıçdaroğlu promises freedom of artistic expression
Main opposition leader and the presidential candidate of the opposition wing, Kemal Kılıçdaroğlu, emphasized the importance of freedom of art and expression in his speech at the funeral ceremony of former CHP leader Deniz Baykal. He quoted Baykal, who said, “My political reckoning with September 12 Coup is not over. It will continue until the damage it has caused to the democratic and secular regime is eliminated, and a full and true democracy is established in Turkey.” Kılıçdaroğlu praised the intellectual background of Deniz Baykal, who once presented Sait Faik Abasıyanık and Ahmet Hamdi Tanpınar books to the then US President Obama in 2009. Quoting from Tanpınar’s novel Huzur, Kılıçdaroğlu said, “We will ‘never interfere with ideas and art. We will leave them free because they require absolute freedom.’ Dear Baykal, I promise you that we will establish absolute freedom in our country and duly conclude this struggle for democracy and freedom – a cause that was your life objective.”
Ministry of Culture and Tourism cancels event
After the massive earthquake centered in Kahramanmaraş that hit 11 provinces on February 6, the Ministry of Culture and Tourism made a statement. According to the announcement made on the Ministry’s social media account, the activities planned by all units of the Ministry, including the State Theaters, State Opera and Ballet, and the General Directorate of Fine Arts, have been suspended indefinitely until further notice.
Many artists and institutions canceled concerts, plays and events due to national mourning. However, TRT Kurdî continued filming its TV series in Diyarbakır, one of the provinces affected by the earthquake, which caused raised eyebrows.[3] On the other hand, many production companies sent their trailers to the earthquake zone and suspended filming.[4]
Disaster blights cultural heritage as well
The devastating effects of the earthquakes centered in Kahramanmaraş continue. According to official data, more than 45 thousand lives have been lost, thousands injured and survivors are struggling with the cold weather.
Minister of Culture and Tourism Nuri Ersoy said, “We have completed damage assessment in all of the cultural assets damaged in the earthquake region, and hopefully we will start restoration works again very quickly.” His statement caused controversy. Ersoy delivered “good news” about restoration in the region where even rescue works have not yet been realized, stating, “We have started identifying registered buildings owned by individuals in the entire earthquake zone, especially in Antakya region, and starting from tomorrow, we will be attaching signboards to these buildings, indicating that they are registered buildings, and warning signs about the removal of the debris by the ministry officials during the debris removal works.”
Debate on Oksijen Newspaper’s earthquake content
On the fourth day after the earthquake, Oksijen Newspaper published a collage of short articles written by literary figures based on photographs taken in the region. The articles written by Ayfer Tunç, Şebnem İşigüzel, Buket Uzuner, Aslı Perker, Tuna Kiremitçi, Nedim Gürsel, İsmail Güzelsoy and Seray Şahiner were shared on social media with the caption “The most striking earthquake images.” This sparked a debate on literature and ethics. Some reacted arguing that it was wrong to produce content so quickly on a nation-wide pain that was still very raw, while some literary figures argued that works of literature should be produced precisely at such moments. Novelist Ayşegül Devecioğlu wrote in her article for Bianet, saying “This is the reaction of people who don’t know what literature is – those who don’t even know what aesthetics is,” as a harsh reaction to the criticism.[5] It is possible to say that the tense line between freedom of artistic expression and the social responsibility of art has become even thinner through this debate.
Kanal D censors Kurdish song scene
On February 18, a Kurdish song scene was cut from the 2004 film “Gönül Yarası” (Heartache) starring Şener Şen, Meltem Cumbul and Timuçin Esen and directed by Yavuz Turgul, which was broadcast on Kanal D. The Kurdish song “Dar Hejîrokê” (The Fig Tree) sung by Aynur Doğan in the movie was removed by the channel.
Targeting, insulting and threatening: Freedom of expression in earthquake days
After the Kahramanmaraş earthquake, some media groups began to target certain artists for their politically critical statements. Especially Yeni Akit newspaper targeted many artists for their social media posts and published insulting news. One example is Dilan Çıtak, who, in response to the statement of the Directorate of Religious Affairs which stated that one can marry their adopted children, posted the following words on social media: “When exactly did this all become about marriage? What are you doing? Are you out of your minds? What were you thinking?” Singer Dilan Çıtak was insulted by Yeni Akit, which commented, “Great indecency from Tatlıses’ daughter! She got carried away and attacked the Directorate of Religious Affairs in such a hectic manner.” The news article was published with the title “Dilan Çıtak, the daughter of İbrahim Tatlıses, who raised to the bait of the Islamophobic media organs, spoke against the Directorate of Religious Affairs.”
Actor and comedian Şahan Gökbakar criticized the Information and Communication Technologies Authority (BTK) decision to block access to Ekşi Sözlük on his social media account. Gökbakar said, “The institution called BTK shuts down websites as it wishes, without any explanation. It stops access to Twitter and Tiktok whenever it wants, without providing a reason. The Radio and Television Supreme Council (RTÜK) simply ignores the outrageousness in the media and writes fines for any channel that criticizes the government. Are you happy with all this?” in reaction to the decision.
Yeni Akit published a news article insulting and targeting Gökbakar, as it does for almost all artists who make such political criticism.[6] The news article stated the following: “Actor Şahan Gökbakar, who makes us all nauseous with his disgusting impressions, doesn’t fail to surprise us by reacting to the ban on Ekşi Sözlük – a platform full of insulting remarks that cause tension in the society.”
Actress Farah Zeynep Abdullah was also targeted by journalist Cem Küçük. “I never want to see the words ‘state’ and ‘Allah’ in the same sentence, enough is enough,” Abdullah posted on her social media account, referring to the posts after the earthquake in Turkey. Upon this post, Cem Küçük, one of the writers of Türkiye Newspaper, quoted Abdullah and said, “May ALLAH never harm our STATE. By the way, it’s not your fault – the blame is on those who cast you in TRT TV series,” and targeted Abdullah.[7] Other actors reacted to this statement. Actor Sezgi Mengi responded to Cem Küçük on his social media account saying, “Well done! Confess the hindrance you impose on us. We will talk about it when it’s due time!” Actor Bülent Parlak said, “TRT is ours – it belongs to the people… But it has been taken over… One day, in a project that suits us, we will all be there if we want to – you’ll see! Just a little longer.” Cem Küçük’s remarks are seen as an admission of the restrictions imposed on artists due to their political views, especially in state channels and institutions.
Yeni Akit also targeted Farah Zeynep Abdullah through another post. Abdullah, who made a social media post saying “Receive the public’s forgiveness?!” after President Erdoğan asked for the people’s forgiveness in his speech when he visited the earthquake zone, was insulted by Yeni Akit and called a “spoiled actress.” Yeni Akit’s article was published with the headline, “Scandalous words from actress Farah towards Erdoğan! Know your limits, you nasty woman!”[8]
Another target of Yeni Akit’s insulting news was singer Demet Akalın. The news article published with the headline, “Demet Akalın, the confused singer who one day sides with the AK Party government and then tries to get the approval of secularists, plays ‘oppositionist’ again with her broken Turkish.” Akalın’s statements criticizing the government institutions’ late arrival to the region after the earthquake were described as “ungratefulness towards Erdoğan.”[9]
Sabah Newspaper columnist Mehmet Barlas wrote an article stating that politicians and artists who are against urban transformation are the ones responsible for urban transformation – a topic which is once again being discussed due to the earthquake. In his article, Barlas said, “Barış Atay of the Workers’ Party of Turkey (TİP), who speaks the loudest about the earthquake, and Orhan Aydın, a theater actor, were among those who opposed the renovation of damaged buildings.” Barlas targeted Orhan Aydın, an actor who lost his daughter in the earthquake.
Actor Sermiyan Midyat announced that he blocked Nationalist Movement Party (MHP) leader Devlet Bahçeli on social media in a post saying, “I blocked him for the sake of my sanity, for my mental health, in order not to be triggered further into hatred and enmity.” Yeni Akit published this news with the headline “Great indecency from actor Sermiyan Midyat! Go on, mind your own business!” and insulted Midyat in the headline.[10]
Another target of Yeni Akit was Mustafa Sandal, one of the artists who criticized the Red Crescent after it was revealed that it sold tents to the AHBAP Association. Sandal’s criticism was presented with the headline “AK Party hater Mustafa Sandal has gone too far! Look at what he did now.”[11]
Reacting to the movement launched on Twitter against those who criticized the government during the earthquake period with the hashtag “devlet unutmaz” (state doesn’t forget), musician Sibel Alaş wrote: “They utter such threatening words with the hashtag ‘devlet unutmaz,’ but they forget that the primary constituent of the state is the ‘nation,’ and that political governments are elected by the ‘nation’ to temporarily rule the state.”
Documentary maker Sibel Tekin’a hearing adjourned to June 8
Academician and documentary filmmaker Sibel Tekin was accused of “terrorist organization membership” on the grounds that she filmed in the very early hours of the morning to show the negative effects of the implementation of summer time in Turkey throughout the year. Her court hearing was held on February 23rd. “Free Sibel Tekin” organization called for support for Tekin’s hearing.[12] After assessing the notion, the court decided that an expert report must be prepared to examine the footage both recorded by Tekin and in which she’s seen around the area. It was decided that the examined digital materials would be returned, Tekin’s ban on leaving the country would continue but the daily signature measure would be lifted. The hearing was adjourned until June 8.[13]
Pressure on publishing: Avesta Kitap’s website blocked
The website of Avesta Kitap, one of the most important publishing houses of Kurdish literature, which publishes books in both Kurdish and Turkish, has been blocked. The company announced the ban on its social media account on February 23 with the following statement: “Ankara 4th Criminal Court of Peace has blocked access to our website due to the allegation of ‘making propaganda for the PKK/KCK terrorist organization.’ http://avestakitap.com does not serve any other purpose than promoting and selling our books. This and bans on books are acts of de facto censorship and therefore are unacceptable.”
After the company’s lawyers appealed the decision, it was announced on the publishing house’s social media account on February 28 that the appeal was accepted and the website will be reopened for access.
Sexing the Cherry declared obscene publication
British author Jeanette Winterson’s book Sexing the Cherry, published in 1989, was examined ex officio by the Board for the Protection of Minors from Obscene Publications under the Ministry of Family and Social Services and declared an obscene publication on the grounds that it “has harmful effects on the spirituality and development of minors under the age of 18.”[14] The decision, which was taken after examining the translation published by Kafka Kitap in 2021, was published in the Official Gazette on February 21 and it reads as follows: “Sexing the Cherry, written by Jeanette Winterson, translated by Pınar Kür and first published by Kafka Kitap, a registered sub-brand of Epsilon Publishing’s registered sub-brand Kafka Kitap, the first edition of which was published in March 2021, has been examined ex officio by our Board in accordance with the mandatory provision of Law No. 1117, and it has been unanimously decided that some of the expressions and depictions in the book are of a nature to have a detrimental effect on the spirituality and development of minors under the age of 18 and, for this reason, the book in question is subject to the restrictions as per Article 4 of Law No. 1117 amended by Law No. 3266.”
Artists support earthquake victims
– Izmir Metropolitan Municipality organized a charity night on Halk TV on February 22, 2023 for the “One Rent, One Home” campaign, which was launched to find a solution to the housing problem of citizens after two Kahramanmaraş-centered earthquakes. A total of 330 million Turkish Liras was collected with the support of artists such as Metin Akpınar, Sıla, Yıldız Tilbe, Gülşen, Pınar Deniz, Erol Evgin. Actor İlyas Salman’s remarks at the charity night drew attention:
“I regret for the first time that I am not a conformist artist, one that works his way around the system. If I had more money, I could have contributed more to this campaign, but I can only donate my pension.”
The band Mor ve Ötesi donated their one-year prospective royalties through Burhan Şeşen, the president of the Professional Union of Music Interpreters (MUYOBİR), who attended the night as a presenter.
Meltem Cumbul donated 40 thousand dollars of the proceeds of the New York concert which she had previously announced on her social media account to support earthquake victims in Turkey and Syria.
– In the auctions organized by Siyah Art Gallery for the benefit of earthquake victims and where volunteer artists donated works, 4 million 700 thousand liras were collected. In addition to people living in various cities in Turkey, artists and collectors in the earthquake region also sent works to the auction. Approximately 80 percent of the proceeds were sent to AFAD’s aid accounts.
– Sanatladayanisma.org, where artists producing visual arts such as painting, sculpture, photography, video, collage and illustration donate their works, transfers the collected revenues to AKUT Search and Rescue Association, Ahbap Association and İhtiyaç Haritası, which carry out search and rescue and aid activities in the earthquake zone..
– Several other artists who have participated in aid campaigns and made donations: Tarkan, Hülya Avşar, Sarp Apak, Melis Sezen, Murat Boz, Orhan Gencebay, Gülben Ergen, Mustafa Ceceli, Edis, Celil Nalçakan, İrem Derici, Aras Bulut İynemli, Can Yaman, Ebru Gündeş, Sefo, Sibel Can, Gökçe Bahadır, Halit Ergenç, Bergüzar Korel, Çağatay Ulusoy, Ziynet Sali.
– Karsu, a musician living in the Netherlands, organized a benefit concert on February 15, 2023 at the Philharmonic Haarlem Concert Hall for the earthquake, to which she lost 10 relatives. She sang songs in Turkish, Dutch, English and Arabic, and 835 thousand TL was collected as donation.
– Rapper Ezhel announced on his social media account that they would organize a benefit concert for earthquake victims in Germany. On February 16th in Berlin, in addition to Ezhel, rap singers KC Rebell, Summer Cem, Veysel, Samra, Kool Savas and Ramo will take the stage. The concert will also be broadcasted live.
– The Berlin Alevi Community will organize a benefit concert for earthquake victims on March 31 at Verti Music Hall in Berlin. Arif Sağ, Kardeş Türküler, Cengiz Özkan, Aynur, Muharrem Temiz, Tolga Sağ, Barış Atay & Mengene and Yılmaz Çelik will perform at the concert.
– Izmir Nazım Hikmet Cultural Center will host “Concerts in Solidarity with the Earthquake Region” on March 4-5, 2023. The first-day performers are Halil Keleş, Aşıklar Atölyesi, Agora Minör, Patika Rebetiko Trio & Antonia Persidou and Ozan Özdemir, Kemal Çağrı & Ozan Can Çiçek, Kuan and Siya Siyabend. On the second day, Baran Sokak, Umut Özensoy, Yankı Tan & Paydaş Mehmed, Ezgi Tekin, The Family, Başıbozuk and Praksis will take the stage. The concerts will start at 18.00 and end at 23.00.
– Samsun State Opera and Ballet (SAMDOB) went on tour to the earthquake region to stage the children’s opera “The Heart of Eni.” The cast met with earthquake-stricken children in Gaziantep on February 20 and 21.[15]
– William Shakespare’s Richard III, adapted by Okan Bayülgen with the title “Richard,” will be presented to the audience at AKM Türk Telekom Opera Hall on March 5 and 19. The revenue of the events will be donated to the earthquake victims.[16]
Musicians call out: “Don’t Let Music Go Silent”
In the wake of the recent tragedies in Turkey, the music industry has suffered one blow after another due to the not-the-time-to-have-fun-now mentality that has developed over time. Musicians are trying desperately to explain that music is actually a tool for mourning, healing, confrontation, storytelling and self-expression.
Musician Ceylan Ertem made a statement on her social media account in this regard, listing the traumas she has experienced throughout her personal life, stating that music has been silenced each time one took place and explaining the value of music as follows:
“As a musician, I wanted to share this short post based on my own memories and my history as a musician. I wish that no musician in this country had to hesitate when sharing their music. After we get through the mourning processes together, we should be able to sing songs altogether. This huge “industry” has been decaying for years. It is our duty to make it flourish again, to give a hand to young musicians, to support live performance, to get out of this giant uncertainty. Keep listening to music and sharing it. This is not a shame, nor a sin, because music is not just entertainment. Music serves to document, to lament, to soothe, to heal.”
Musician and journalist Mahmut Çınar covered the same topic in his article titled “If the music stops, who will tell our story?” published on Gazete Duvar on February 24, 2023. Çınar wrote as follows:
“We’re living in the shadow of a dark time, where music is demonized. We have to change this completely and collectively. Singing is not turning a deaf ear to pain. Playing and instrument does not mean indifference towards the people we have lost. Music is a social phenomenon, a voice that can become of the masses. Let’s accept this, understand this and stop blaming the pain on those who will actually write its story.”
Journalist Burak Abatay reported the reaction of two street musicians on his social media account as follows:
“On the second day of the earthquake, I was on a Marmaray train. A man and a woman, possibly a couple, appeared with their instruments. Embarrassed, they offered their condolences to the nation and apologized, saying, ‘This is our only income. We make money through music.’ So they played a sad lament for the earthquake victims. When the song ended and one of the musicians began to collect money, a passenger reacted strongly, saying, ‘Thousands of people died and you’re still making music? Don’t you have any conscience?’ The musicians intended to reply, but the passenger kept on raging. Then the musicians left the train in tears.”
[1] https://ekmekvegul.net/gundem/iranli-ressam-kadina-sorgusuz-deport-karari-verildi
[2] https://www.cumhuriyet.com.tr/kultur-sanat/prestij-meselesi-filmi-davasinda-gorevsizlik-karari-2053865?utm_medium=Kategori%20Sayfasi&utm_source=Cumhuriyet&utm_campaign=Kategori%20Sayfasi
[3] https://www.yenicaggazetesi.com.tr/milli-yas-varken-diyarbakirda-trt-dizi-cekimi-yapti-628483h.htm
[4] https://www.sinemalar.com/haber/9580/yapim-sirketlerinden-deprem-bolgesine-yardim-hareketi
[5] https://m.bianet.org/bianet/sanat/274113-variz-tam-da-su-anda-edebiyat-yapacagiz
[6] https://www.yeniakit.com.tr/haber/bizi-yine-sasirtmadi-recep-ivedik-duyanlar-hayret-ediyor-skandal-sozler-1736158.html
[7] https://www.birgun.net/haber/cem-kucuk-farah-zeynep-abdullah-i-hedef-aldi-kabahat-seni-trt-dizilerinde-oynatanlarda-422351
[8] https://www.yeniakit.com.tr/haber/oyuncu-bozuntusu-farah-zeynep-abdullahtan-erdogana-skandal-sozler-haddini-bil-edepsiz-1737249.html
[9] https://www.yeniakit.com.tr/haber/demet-akalindan-erdogana-buyuk-nankorluk-yaziklar-olsun-sana-1736905.html
[10] https://www.yeniakit.com.tr/haber/oyuncu-sermiyan-midyattan-cok-buyuk-edepsizlik-hadi-git-isine-be-1736901.html
[11] https://www.yeniakit.com.tr/haber/ak-parti-dusmani-mustafa-sandal-iyice-azitti-simdi-de-bunu-yapti-1736730.html
[12] https://www.instagram.com/p/Co9VdxYosd3/?igshid=YmMyMTA2M2Y%3D
[13] https://www.mlsaturkey.com/tr/sibel-tekinin-yargilamasi-basladi-bu-dava-tekini-itibarsizlastirma-davasidir/
[14] https://susma24.com/visnenin-cinsiyeti-kitabina-muzir-yayin-karari/
[15] https://www.cumhuriyet.com.tr/kultur-sanat/cocuklar-icin-seferberlik-2054454?utm_medium=Kategori%20Sayfasi&utm_source=Cumhuriyet&utm_campaign=Kategori%20Sayfasi
[16] https://www.cumhuriyet.com.tr/kultur-sanat/richard-depremzedeler-icin-sahnede-2055844?utm_medium=Kategori%20Sayfasi&utm_source=Cumhuriyet&utm_campaign=Kategori%20Sayfasi
Sanat Özgürlüğünü İzleme Platformu projesi Özgürlük İçin Friedrich Naumann Vakfı Doğu ve Güneydoğu Avrupa Bölge Ofisi (Sofya) tarafından desteklenmektedir.
Platform for Monitoring Artistic Freedom project is supported by Friedrich Naumann Foundation for Freedom East and Southeast Europe Regional Office (Sofia).
verdiğiniz detaylı bilgilerden ötürü çok teşekkür ederim
düzenli olarak ziyaret ettiğim sitelerden biri ve yine faydalı bir makale olmuş sap olun
şu sıralar araştırma yapıyordum bu paylaşımla karşılaştığım iyi oldu sağ olun
Detaylı bir içerik olmuş. Üstelik de akıcı. Teşekkürler
Detaylı bir makale olmuş. Baştan sona okudum ve karşılaşmış olduğum için de mutluyum. Teşekkür ederim.