1917’den Günümüze: Pulitzer Ödülleri

0
673

Gazeteci Joseph Pulitzer’in vasiyeti üzerine verilmeye başlanan ve haliyle ismini soy adından alan Pulitzer Ödülleri, her yıl birçok gazeteciye veriliyor. Diğer yandan birçok gazetecinin de hayallerinin bir köşesinde bu ödüle bir gün sahip olmak vardır. Peki bu ödül nereden çıktı, ilk kime verildi ve nasıl bugüne kadar geldi?

Detaya girmeden önce kısaca; Columbia Üniversitesi tarafından verilen Pulitzer ödülü, gazetecilik, edebiyat ve müzik gibi alanlarda verilen prestijli bir ödüldür.

Bu ödül, 19. yüzyılda Musevi kökenli Macar asıllı Gazeteci Joseph Pulitzer’in vasiyeti üzerine verilmeye başlanmıştır. İlk ödüller 4 Haziran 1917’de verilmesine rağmen, artık Nisan ayında açıklanmaktadır.

Ödüller 21 kategoride verilmekte olup bunların 20 tanesinin değeri 10.000 dolar karşılığı nakit para ve bir sertifikadır. Kazananlar bağımsız bir kurul tarafından seçilmektedir.

1-Kamu hizmeti (Public Service)

2-Son dakika haberciliği (Breaking News Reporting)

3-Araştırmacı gazetecilik (Investigative Reporting)

4-Açıklayıcı habercilik (Explanatory Reporting)

5-Yerel habercilik (Local Reporting)

6-Ulusal habercilik (National Reporting)

7-Uluslararası habercilik (International Reporting)

8-Yazı (Feature Writing)

9-Yorum (Commentary)

10-Eleştiri (Criticism)

11-Başmakale (Editorial Writing)

12-Karikatürcülük (Editorial Cartooning)

13-Son dakika haber fotoğrafçılığı (Breaking News Photography)

14-Fotoğrafçılık (Feature Photography)

15-Kurgu (Fiction)

16-Drama (Drama)

17-Tarih (History)

18-Biyografi veya otobiyografi (Biography or Autobiography)

19-Şiir (Poetry)

20-Kurgusal olmayan genel eser (General Non-Fiction)

21-Müzik (Music)

 Joseph Pulitzer Kimdir?

Peki bu ödülün verilmesine neden olan Joseph Pulitzer kimdir?

10 Nisan 1847’de doğan Macar asıllı Pulitzer, Amerikan İç Savaşı sırasında asker olmak için gittiği Amerika’da savaştan sonra Almanca çıkan gazetelerde çalışmaya başlamıştır. Önemli çalışmalarıyla kısa sürede başarıyı yakalamış ve 1882 de New York World gazetesini satın almıştır. İnsanların ilgisini çekecek öyküler, sansasyonlar ve skandal haberlerine verdiği önemle gazeteciliğin yönünü değiştirmiş, modern gazeteciliğin öncüsü olarak kabul edilmiştir. Gazetesinin günlük tirajını 15.000’den 300.000’e çıkarmıştır. Bir süre ABD Temsilciler Meclisinde de görev yapmıştır.

Columbia Üniversitesi’ne bıraktığı parayla her yıl onun adına Pulitzer Ödülü verilmektedir. 

Joseph Pulitzer, 64 yaşında, 29 Ekim 1911’de ABD’de hayatını kaybetti.

Pulitzer’in Esnek İradesi

Pulitzer, 1904 yılında gazetecilere sahiden de mükemmel bir teşvik olarak Pulitzer Ödülleri’nin kurulmasını öngören vasiyetini yazdığında, yalnızca; dört gazetecilik, dört drama, bir eğitim ve beş seyahat bursu belirtmişti. Başlangıçta, burslardan üçü Columbia Gazetecilik Fakültesi’nin tavsiyesi üzerine, mezun olan öğrencilere verildi. 

Ancak, toplumun dinamik ilerlemesine de duyarlı olan Pulitzer, ödül sisteminde geniş değişiklikler için de hüküm koydu. Bir gözetmen danışma kurulu kurdu ve “kendi takdirine bağlı olarak herhangi bir konuyu askıya alma ya da değiştirme yetkisini, ancak kurulun kararına göre ve bu tür askıya alma, değişiklik veya ikamelerin elverişli olması halinde, onların yerine başkalarını koyma yetkisini” istedi. Bunun nedeni de kamu yararını ve kamu ihtiyaçlarını önceliklendirmesiydi.

Ayrıca, başvuruların mükemmellik standartlarının altına düştüğü durumlarda herhangi bir ödülü vermemek için yönetim kuruluna yetki verildi. Kurula verilen yetki, her bir kategoride daha sonra oluşturulan jüriler tarafından yapılan ödül önerilerini de geçersiz kılabilecek şekildeydi. 

Bu nedenle, 1917’deki başlangıcından bu yana Ödül Planı, sık sık revize edilmiştir. Daha sonra Pulitzer Ödül Kurulu olarak yeniden adlandırılan kurul, ödül sayısını 21’e çıkardı ve kurucu Pulitzer’in fikir ve amaçlarına da bağlı kalarak şiir, müzik ve fotoğrafı da dal olarak tanıttı. 

Eleştiriler ve Çalışmalar

Bazı eleştirmenler, Pulitzer Ödülü’nün daha doğrusu Pulitzer Ödülü Kurulu’nun daha çok liberalleri desteklediğini, muhafazakarları ise bu ödüllere katmadığı yönünde suçlamalarda bulundu. Hatta öyle ki, gazeteci L. Brent Bozell, Pulitzer Ödülü’nün özellikle yorum ödülü açısından “liberal bir mirasa” sahip çıktığını söyleyerek 31 yıl boyunca muhafazakâr ideolojiye mensup 5 kişiye verildiğini belirtiyor. 

2010 yılında ödül alan Kathleen Parker da “Artık sadece muhafazakar bir saldırgan olduğum için tanınıyorum” diye yazmıştı. 

Amerikalı yazar ve şair Alexander Theroux da Pulitzer için “Son derece aptalca bir ödül” demişti.

Pulitzer Ödülü ile ilgili bir diğer tartışma da kadın ve erkek dengesi ile ilgiliydi. 

Missouri Üniversitesi’nden gazetecilik bölümü profesörleri Yong Volz ve Hong Kong Çin Üniversitesi’nden Francis Lee tarafından 2012 yılında yapılan bir akademik araştırmaya göre; “1991’den bu yana Pulitzer kazananlarının yalnızca %27’sinin kadın, haber merkezlerinin ise yaklaşık %33’ünün kadın olduğu” ortaya konuldu. Araştırmacılar, kadın kazananların Ivy League okullarına devam etme, büyükşehirlerde yetişme veya The New York Times gibi seçkin bir yayında çalışma gibi geleneksel akademik deneyime sahip olma olasılığının daha yüksek olduğunu belirttiler. 

İlk ve Son Ödül 


1917 yılında kazananlar şöyle:

Haber: New York World; Herbert Bayard Swope. 10 Ekim 15 Ekim ve 4 Kasım – 22 Kasım 1916 tarihleri ​​arasında her gün yayınlanan “Inside the German Empire” başlıklı haber

Makale: New York Tribune, “The Lusitania Anniversary” için, Lusitania’nın batışının birinci yıldönümü üzerine bir başyazı (hiçbir yazar belirtilmese de bazı kaynaklar bu makalenin Frank H. Simonds tarafından kaleme aldığını belirtiyor).

Biyografi: Laura E. Richards ve Maud Howe Elliott, Florence Howe Hall; Julia Ward Howe

Tarih: JJ Jusserand; With Americans of Past and Present Days

2022 yılında kazananlar ise şöyle oldu;

Özel Ödül: Komite bu yıla özel Ukraynalı gazetecileri kapsayan bir özel ödül verdi. Açıklamada Ukraynalı gazetecilerin, Rus işgalinden bu yana gösterdikleri “cesaret, dayanıklılık ve doğru haberciliğe bağlılık” için Pulitzer Özel Ödülüne layık görüldüğü ifade edildi.

Pulitzer yönetim kurulu konuyla ilgili açıklama yaparak “Bombardımanlara, kaçırılmalara, işgallere ve hatta kendi saflarındaki ölümlere rağmen, Ukrayna’ya ve dünyanın dört bir yanındaki gazetecilere onur vererek korkunç bir gerçeğin doğru bir resmini sunma çabalarında ısrar ettiler” denildi.

Kamu Hizmeti: Washington Post gazetesi geçen yıl 6 Ocak’ta Trump yandaşlarının Kongre baskını haberiyle ödüle layık görüldü.

Son Dakika Haberciliği: Geçen haziranda Miami’de çöken apartman kompleksiyle ilgili gelişmeleri paylaşan Miami Herald gazetesi ekibi ödülün sahibi oldu.

Uluslararası Gazetecilik: ABD’nin Irak, Suriye ve Afganistan’da neden olduğu sivil ölümleri haberleştiren New York Times ödül aldı.

Araştırmacı Gazetecilik: Tampa Bay Times gazetesi muhabirleri, Florida’daki geri dönüşüm tesisinin doğaya verdiği zararı konu edinen “Sudaki Zehir” dizisiyle ödül aldı.

Son Dakika Haber Fotoğrafçılığı: Los Angeles Times’ın ABD güçlerinin Afganistan’dan çekilme fotoğrafları ve Getty Images foto muhabirlerinin ABD Kongre binası baskını fotoğrafları ödüle layık görüldü.

Fotoğrafçılık: Reuters haber ajansının foto muhabirleri COVID-19 salgının Hindistan’daki etkilerini gösteren fotoğraflarıyla ödül aldı.