Geçtiğimiz haftalarda size dalıcılar arasında diğer dalgıçlara daha fazla yardım edebilmek için kurtarma dalgıcı olanları anlatmıştım, bugün de dalış operasyonlarının vazgeçilmezleri hatta dalış sektörünün belkemiği, yeni dalgıçların rol modeli olan dalış liderlerinden bahsedeceğim.
Dalış lideri deyince farklı farklı anlamlar var tabii, hani meşhur bir önerme vardır ya 2 askerin olduğu bir ortamda bir komutan vardır diye, işte dalış yaparken de iki dalıcının bir eğitmen ve 3. Bir kişiye ihtiyaç duymadan dalabilmesi için ikisinin de advance ya da 2 yıldız dalıcı olması gerekir ama yine de ikisinden biri dalış lideridir. Bir de dalış liderliğini meslek olarak sürdüren dalıcılar vardır. Yani își eğitmenlik değil dalış liderliği ve eğitimler sırasında eğitmene asistanlık yapmak olan dalıcılar. İşte bu dalış lideri, dive master, usta dalıcı dediğimiz dalgıçlar dalış sektörünün gerçekten belkemiğidir.
Peki insanlar neden dalış lideri olur? Nasıl bir eğitimden geçer, bu eğitim ve daha sonra dalış liderliği yapmak insana neler katar?
Dalışa gönül vermiş bir insan dalışlarında hep kendini geliştirmek, daha derine, daha uzun süreli ve daha keyifli dalışlar yapmak ister. Bunların hepsi tabii ki limitlerimiz dahilindedir. Bir çok insan dalış sırasında sadece kendisi ve buddysi ile ilgilenmek geri kalan zamanda olabilecek en yüksek keyfi almak ister, kimi insan ise bu dalışlarda diğer dalgıçlara yardım etmeyi, dalışı yönlendirmeyi tercih eder. İşte bu ikinci kısım dalış lideri olmaya adaydır.
Dalış lideri, usta dalıcı, dive master, adına ne derseniz deyin, kulağa çok havalı geliyor ama dalış liderleri bu “havayı” korumak adına, çok yardımsever, çok dikkatli, olabildiğince fit ve mümkün olan en üst seviyede örnek, az önce de dediğim gibi “rol model” olmalıdır.
Dalış eğitmenleri olabilmenin yolu da zaten iyi dalış lideri olmaktan geçer ama her iyi dalış lideri eğitmen olmak zorunda değildir, olmaz da zaten, çünkü eğitmenin işi adı üstünde eğitim vermektir ama dalış lideri sadece keyifli dalışlarını başkaları ile paylaşıp dalış gezisi ve dalışlar sırasında etrafa göz kulak olacak kişidir.
Dalış lideri olmak için öncelikle ağır bir eğitimden geçmek gerekir, dalış liderliği, dive masterlık eğitimi ya da 3. Yıldız dalıcı eğitimi bu seviyeye gelinene kadar alınan bütün eğitimlerden daha ağır, daha teknik ve daha zorlayıcıdır. Tabii böyle olunca süresi de uzundur yani mesela 2 hafta sonunu ayırarak başlangıç seviyesinde üzerine 2 hafta sonu daha ekleyerek advance ya da 2 yıldız dalgıç olabilirsiniz ama bundan ilerisinde eğer dalışı profesyonel olarak sürdürmeye karar verirseniz eğitimlerin süresi de, öğrenmeniz gereken beceriler de artar.
Dalış lideri eğitiminde tüp doldurmayı, dalışın riskleri, dalışta ilk yardım, arama kurtarma, dalış gezisi organizasyonu gibi bir çok konuda eğitim alınır ve ayrıca dalış eğitimleri sırasında eğitmene nasıl asistanlık yapılacağından tutun tekne kullanma becerileni ve temel denizcilik bilgileri edinilir.
Dalış lideri olduktan sonra yaptığınız dalışlarda sorumluluğunuz artar. Dalış lideri hem dalış sırasında hem dalış öncesinde her şeyi ve herkesi kontrol etmelidir, suya ilk önce girer, sudan en son çıkar. Ayrıca bunları yaparken olabildiğince yumuşak ve anlayışlı olmalıdır. İyi bir dalış eğitmeni malzeme hazırlanırken yaptığı müdahale ve yardımlardan ve dalış öncesi verdiği brifingden eski ya da yeni malzemesinin bakımından kolayca anlaşılabilir. İyi bir dalış lideri aslında su altında çok hızlı hareket edebilecekken beraber daldığı grubun içindeki en zayıf dalıcının en güvenli ve en keyifli biçimde dalmasını sağlarken diğer dalıcıların da keyifli ve güzel dalış yapmasına dikkat eder.
Dalış liderinin en önemli özelliklerinden biri su altında konuşarak iletişim kurmak mümkün olmadığından hem beden dilinin hem de göz temasının çok kuvvetli olması gerekir. Daha dalıştan önce verilen brifingde dalıcılara aşağıda yapılacakları ve acil durum prosedürlerini en iyi şekilde izah edebilmesidir.
Dalış liderliği eğitimini tamamlayan bir dalıcı bu işi hobi olarak yapıyor olsa bile burada öğrendiği beceriler ile hayatında yepyeni bir pencere açar. Dalış liderliğinin en güzel yanlarından biri de dalış sırasında bazı güzellikleri örneğin bir deniz tavşanını, bir deniz kaplumbağasını, bir köpekbalığını, baraküda sürüsünü ekipteki herkesten önce görmek ve gördüklerini paylaşmaktır.
Dalış liderliği az önce dediğim şekilde kulağa çok havalı gelse de, bir dalış liderinin en önemli özelliği diğer dalgıçlara ve çevresine yardımcı olması, liderliğin aslında hizmetkarlık olduğunu bilmesidir.