- 8-14 Ağustos 2023 Raporu | Türkçe
- 8-14 August 2023 Report | English
8-14 Ağustos 2023 Türkiye’de Sanatsal İfade Özgürlüğü Raporu
Hedef Göstermeler
İktidar partisinin siyasi ortaklarından HÜDA PAR’ın Sosyal İşler Başkanı ve Parti Sözcüsü Yunus Emiroğlu belediyelerin düzenlediği konserleri hedef aldı. Emiroğlu “Eğlence adı altında ahlâki değerlerin hiçe sayılarak gençliğin ifsada sürüklenmesi asla kabul edilemez” dedi.
Emiroğlu, belediyeler düzenlediği festivallerle gençleri kargaşa çıkartmaya, düzeni bozmaya sürüklediğini öne sürdü. Emiroğlu’na göre “genç nesiller ifsada sürükleniyor” ve ayrıca bu belediyeler kamu kaynaklarını “israf” ediyor.
Emiroğlu’na göre festival ve konserler “Kültürümüze, sosyal dokumuza ve ülke ekonomisine hiçbir katkı” sağlamıyor.
Emiroğlu açıklamada festival ve konser düzenleyenlere ve katılan sanatçılara “sapkın akımların savunuculuğu”, “aymazlık ve şuursuzluk”, “ahlakî yozlaşma”, “işret ve sefahat bataklığı” (içki ve eğlence bataklığı) gibi hakaretler kullandı.
Sansür ve Cezalar
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Murat Boz’un klibi nedeniyle Power Türk’e ceza verdi. Yayıncı kuruluşa idari para cezası uygulandı. RTÜK’e göre yayınlanan müzik klibinde, “kötü karakterin tüm buhranlarından çıkış yolu olarak cinsel ilişkiyi ön plana çıkarıyor”.
İptal Edilen/Yasaklanan Etkinlikler
Geçtiğimiz hafta 6 konser/festival, yerel yönetimlerin iradesince yasaklandı/iptal edildi.
- Gökçeada’da açılması planlanan “Yeniden Buluşacağız: İmroz’un 1964 Belleği” sergisi baskılar sonucu iptal edildi.
“Yeniden Buluşacağız: İmroz’un 1964 Belleği” adlı sergi sosyal medyada hedef gösterilmesinin ardından iptal edildi. İptal haberini, sergiyi hazırlayan gazeteci Melike Çapan duyurdu.
Serginin 18 Ağustos-1 Eylül tarihleri arasında Gökçeada Zeytinliköy’de ziyarete açılması planlanıyordu.
- Bursa Valiliği, Bursa Nilüfer Belediyesi’nin bu yıl 2-3-4 Eylül tarihlerinde düzenleyeceği 7. Nilüfer Müzik Festivali’ne kamp ve alkol yasağı getirdi. Belediye, yasak nedeniyle festivali iptal etmek zorunda kaldıklarını
“Dünyayı sev, geyiği öp, festivale gel” sloganıyla bu yıl yedincisi düzenlenecek olan Nilüfer Müzik Festivali’ne valilikten kamp ve alkol yasağı geldi. Nilüfer Belediyesi, Twitter hesabından yaptığı açıklamada festivali iptal ettiklerini ve hukuki süreçlere başvuracaklarını şu açıklamayla duyurdu:
“Nilüferlilerin ve geyikseverlerin heyecanla beklediği bu yıl 1-2-3 Eylül’de 7.’sini düzenlemeye hazırlandığımız Nilüfer Müzik Festivali’ne, kamp ve alkol yasağı geldi. Bu nedenle 7. Nilüfer Müzik Festivali’ni iptal etme kararı aldık. Bu engellemelere karşı gerekli hukuki süreçleri başlatacağız. Satılan biletlerin ücreti iade edilecektir.”
Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada festivalin iptalinin engelleme ve yasakların bir sonucu olduğunu duyurdu:
“Sayın Vali sanki ortada hiçbir engelleme ve yasaklama girişimi yokmuş da biz aylardır emek verdiğimiz festivali keyfi sebeplerle iptal ediyormuşuz durumuna düşürecek bir açıklama yapmış ama Nilüfer Kaymakamlığı tarafından bize tebliğ edilen yazıda yasaklar açıkça görülüyor. Tebliğ tarihinden itibaren son ana kadar yasakları geri aldırabilmek için harcadığımız çaba da cabası. Algılar eğilip bükülse de gerçeklerin er ya da geç ortaya çıkmak gibi bir huyu vardır. Takdir kamuoyunun.”
- Tunceli Valiliği, Hay Dersim Kültür ve Sanat Dergisi tarafından düzenlenecek konseri gerekçesiz yasakladı.
Hay Dersim Kültür ve Sanat Dergisi’nin 12 Ağustos’ta düzenleyeceği konser, Tunceli Valiliği tarafından yasaklandı. Seyit Rıza Meydanı’nda düzenlenecek konserde, Umut Altınçağ, Nesimi Ataş, Farhood Khademi, Özgür Gönek, Roni Aran, Zarife Doğan ve Fırat Doğan sahne alacaktı.
8 Ağustos 2023 tarihli yasaklama kararında “konser etkinliği şekil ve içerik yönünden uygun görülmemiştir” denildi.
- Samsun Valiliği, Bafra ve Atakum’da yapılması planlanan Murat Övüç Kadınlar Matinesi konserine izin verilmeyeceğini Valilik konserin, toplumun milli ve manevi değerlerine aykırı olduğunu öne sürdü.
Bafra Belediye Başkanı Hamit Kılıç, Murat Övüç’ü daha önce “Böyle bir etkinliğin yapılmasına müsaade etmeyiz” diyerek hedef göstermişti. Oysa Murat Övüç aynı konseri 2022 yılında Temmuz ayında yine Samsun’da vermişti.
- Müzisyen Gökçe’nin Afyonkarahisar’a bağlı Sandıklı ’da vereceği konser LGBTİ+ desteği yaptığı gerekçesiyle iptal edildi.
Afyonkarahisar’a bağlı Sandıklı Belediye Başkanı Mustafa Çöl, bizzat inceleme yaptığını duyurdu. İncelemelerinden sonra sanatçının LGBTİ+ desteği ile Cumhurbaşkanı’na iftira içerikli paylaşımları yaptığını iddia etti. Bu gerekçeyle konseri iptal ettiğini açıkladı.
- Müzisyen Gökçe, Sandıklı’dan bir gün sonra Tekirdağ’ın Hayrabolu ilçesinde 31’inci Ayçiçeği Festivali’nde 12 Ağustos’ta sahneye çıkacaktı. Ancak ilçenin belediye başkanı Dr. Osman İnan da Sandıklı Belediye Başkanı Mustafa Çöl gibi, LGBTİ+’ye destek verdiği gerekçesiyle Gökçe’nin konserinin iptal edildiğini açıkladı.
Ekonomik Sorunlar
- Rekabet Kurumu, sesli kitap hizmeti sunan Storytel firmasının Türkiye şubesine soruşturma açtı.
Firmanın yayınevi ve eser sahipleriyle yaptığı uzun süreli anlaşmaların rekabet kurallarını ihlal ettiği iddia edilmişti. Rekabet Kurumu, bu anlaşmaların, rakip şirketlerin pazara girmesini engellediği yönündeki iddiaları araştırdı.
Firmanın 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. ve 6. maddelerini ihlal ettiği iddiasından yola çıkan kurumun ön araştırması sonuçlandı. Rekabet Kurumu, bulguları ciddi ve yeterli bularak Storytel Turkey hakkında soruşturma açılmasına karar verildiğini duyurdu.
- Atatürk Kültür Merkezi’nde sanatçılardan ve kurum çalışanlarından otopark ücreti alınmaması için imza kampanyası başlatıldı.
İstanbul Beyoğlu’nda bulunan Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) 2021’de yeniden açıldığından sanatçılardan ve kurum çalışanlarından otopark ücreti alınıyor.
Kurum çalışanları için indirimli tarife uygulanıyor. Ancak bu ücret günlük 75 TL’yi buluyor. Sanatçılar, bunun bir haftalık maliyetinin kendilerini zorladığını söylüyor. Kurumda çalışan sanatçılar konuyla ilgili olarak change.org internet sitesinde bir imza kampanyası düzenledi. Kampanyayı İstanbul Devlet Opera ve Balesi sanatçılarından Ecesu Sertesen başlattı.
Sanata Erişilebilirlik Çalışmaları
- Engellenen bireylerin kültür sanat hayatına aktif katılımını sağlamak için yürütülen projenin ilk adımı tamamlandı.
Tiyatroların Erişilebilirliği Projesi’nin ilk adımı tamamlandı. Proje, özel tiyatro mekânları ve faaliyetlerinin daha erişilebilir ve kapsayıcı hâle gelmesi için yürütülüyor.
Proje Tiyatro Kooperatifi ve Erişilebilir Her Şey iş birliğinde yürütüldü. Sivil Toplum için Destek Vakfı ve Turkey Mozaik Foundation’ın hayata geçirdiği Kültür Sanat Fonu desteğiyle yapıldı.
Projenin ilk adımında Türkiye’deki tüm tiyatroların faydalanması için bir kılavuz hazırlandı. Tiyatroların Erişilebilirliği Kılavuzu adlı kılavuz açık kaynak olarak paylaşıldı.
Report on Freedom of Artistic Expression in Turkey / August 8-14
Targeting
Yunus Emiroğlu, Head of Social Affairs and Party Spokesperson for HUDA PAR, one of the political partners of the ruling party, targeted the concerts organized by the municipalities. Emiroğlu said, “It is unacceptable to drag the youth towards corruption by disregarding moral values under the pretext of entertainment.”
In the statement, Emiroğlu insulted the festival and concert organizers and the participating artists as “advocates of deviant movements,” “irresponsible and ignorant,” “morally degenerate,” and “swimming in swamps of drinking and debauchery.”
Censorship and penalties
The Radio and Television Supreme Council (RTÜK) fined Power Türk television channel for Murat Boz’s music video with an administrative fine. According to RTÜK, the music video “emphasizes sexual intercourse as a way out for the villain from all his depression.”
Canceled/banned events
Last week, 6 concerts and festivals were canceled/banned at the will of local governments.
- The exhibition planned to open in Gökçeada, titled “Yeniden Buluşacağız: İmroz’un 1964 Belleği” (We Will Meet Again: 1964 Memory of Imbros) was canceled due to pressure.
- Bursa Governorate banned camping and alcoholic beverages at the 7th Nilüfer Music Festival, which was to be organized by Bursa Nilüfer Municipality between September 2-4 this year. The municipality announced that they had to cancel the festival altogether because of the ban.
- Tunceli Governorate banned the concert organized by Hay Dersim Culture and Art Magazine without any justification.
- Samsun Governorate stated that the Murat Övüç Women’s Matinee concert planned to be held in Bafra and Atakum will not be allowed, claiming that the concert is against the national and spiritual values of the society.
- Musician Gökçe’s concert in Sandıklı, Afyonkarahisar was canceled on the grounds that she was supporting LGBTI+ individuals.
- Musician Gökçe was scheduled to perform at the 31st Sunflower Festival in Hayrabolu district of Tekirdağ on August 12, one day after Sandıklı. However, the mayor of the district, Dr. Osman İnan, like Sandıklı Mayor Mustafa Çöl, announced that Gökçe’s concert was canceled due to her support for LGBTI+.
Financial issues
- The Competition Authority opened an investigation into the Turkish division of Storytel, an audio book service provider.
- A petition was launched at the Atatürk Cultural Center to stop charging artists and employees for car parking.
Accessibility to art
- The first step of the project, which aims to ensure the active participation of people with disabilities in cultural and artistic life, has been completed.
Sanat Özgürlüğünü İzleme Platformu projesi Özgürlük İçin Friedrich Naumann Vakfı Doğu ve Güneydoğu Avrupa Bölge Ofisi (Sofya) tarafından desteklenmektedir.
Platform for Monitoring Artistic Freedom project is supported by Friedrich Naumann Foundation for Freedom East and Southeast Europe Regional Office (Sofia).