Merhaba,
Geçtiğimiz hafta Çanakkale Deniz Savaşı öncesi ve sonrasında denizaltıların savaşa nasıl dahil olduğundan ve savaşın gidişatını nasıl etkilediklerinden bahsetmiştik, hatta biraz da denizaltıların tarihinden konuşmuştuk, bu hafta konuyu biraz daha daraltmaya niyetliyim. Geçen yazıda da dediğim gibi I. Dünya Savaşı’nda denizaltılar ilk kez etkin bir şekilde kullanılmaya başlanmıştı. İlk başta güvenilmez bulunan bu çağının en yeni teknolojileri ile donanmış gemileri bir avuç korkusuz denizci yönetiyordu. Hem İttifak hem de İtilaf donanmalarının denizaltılarının tarihi Gözüpek denizciler tarafından yazılmıştı. Bu hafta size biraz İngilizlerin ve Avustralyalıların kahramanı Kaptan Norman Douglas Holbrook’tan biraz da Almanların kahramanı Kaptan Otto Hersing’den ve mürettebatlarından, denizaltıları U21 ve B11’den bahsedeceğim.
Hem Norman Douglas Holbrook komutasındaki HMS B11 hem de Otto Hersing kaptanlığındaki U21 Çanakkale Deniz Savaşı’nda çok etkili olmuş, denizaltıların deniz muharebelerinde vazgeçilmez olmasının yolunu açmıştı.
Kaptan Norman Douglas Holbrook İngiliz yapımı Avustralya Donanmasına bağlı B11 denizaltısının komutanı olarak Çanakkale Deniz Savaşı’ndan kısa bir süre önce 13 Aralık 1914’te Çanakkale Boğazı girişinde Kepez Koyu Sarı Sığlar Mevkii’nde demirlemiş Osmanlı Donanması’nın gururu Mesudiye Zırhlı’sını 800 metreden yolladığı bir torpido ile alabora etmiş ve Victoria Cross (Zafer Haçı) Madalyasını alan ilk denizaltıcı olmuştu.
B11 Denizaltısı 43 metre uzunluğunda 4 metre genişliğinde 3,70 metre yüksekliğinde 15 personel ile çalışan ve sualtında 8,5 knot hıza ulaşabilen bir denizaltı idi. HMS B11’in pruvasında 2 torpidosu bulunuyordu. HMS B11 1919 yılında İtalya’da hurda olarak satıldı.
Savaş başladığında 26 yaşında olan Norman Douglas Holbrook her iki Dünya Savaşı boyunca İtilaf güçleri adına bir çok başarı göstermiş ve 2. Dünya Savaşı sonrası Holbrook adı Avustralya’da bir kasabaya verilmiş. Kasabanın eski adı ironik bir şekilde Germantown yani Alman kasabası. Bu kasabayı ilginç kılan şeylerden biri de kasabada bir B11 Denizaltısı’nın da replikasının olduğu bir denizaltı müzesi bulunması.
Her iki Dünya Savaşı’na katılan Norman Douglas Holbrook’un askeri sicilindeki en büyük başarısı Osmanlı’nın o dönemdeki en büyük zırhlısı Mesudiye’yi batırması ancak bugün bahsedeceğim diğer denizaltı komutanı Otto Hersing deyim yerinde ise tam bir savaş makinesi, hatta lakabı “Savaş Gemisi Yokedicisi”. Otto Hersing Çanakkale’ye gelmeden önce, daha göreve yeni başladığında U21 Denizaltısı ile 5 Eylül 1914’te HMS Pathfinder’ı torpilleyerek batırdı. Bu Alman Donanması’nın I. Dünya Savaşında batırdığı ilk gemi idi.
U21 Denizaltısı saatte 9,5 knotluk hıza ulaşabilen 6 torpido ve bir güverte silahına sahip 65 metre uzunluğunda 8 metre yüksekliğinde 35 personel ile yüzdürülen 1200 beygirlik motor gücü olan bir denizaltı idi. U21 en fazla 50 metre derine inebiliyordu. U21 ismi ayrıca II: Dünya Savaşında başka bir denizaltıya daha verilmişti.
Otto Hersing ve mürettebatı Alman sularından Çanakkale önlerine gelene kadar da çok çetin bir deniz yolculuğu yapmış. Hersing ve U21 Çanakkale Savaşlarının kaderini değiştirmiş desek yanlış olmaz herhalde. Genç denizaltı kaptanı kısa bir sürede önce HMSTriumph’u daha sonra HMS Majestic’i torpilleyerek batırdı. Hersing, bu başarılarından sonra en yüksek Alman asker madalyasına “Pour le merite”e layık görüldü. Hersing denizaltı komutanı olarak 1914’ten 1918’e kadar kariyeri boyunca dördü savaş gemisi olmak üzere tam 40 gemiyi batırdı ve 2 gemiye de ağır zarar verdi. Kaptan Otto Hersing’in Çanakkale Savaşında yaşadıklarını anlattığı kitabına geçtiğimiz hafta değinmiştim.
1885 yılında doğan Otto Hersing Alman Donanması’ndan ayrıldıktan sonra çiftçilik ile uğraşmış ve hayatının geri kalanı hakkında çok detaylı bilgi bulunamıyor. 1924 yılında Donanma’dan ayrılan Hersing 1960 yılında yaşamını yitirmiş.
Norman Douglas Holbrook ise iki Dünya Savaşında da görev aldıktan sonra Avustralya’da yaşamına devam etmiş ve 1976 yılında hayata gözlerini yummuş. 1928 yılında emekliye ayrılan Norman Holbrook, II. Dünya Savaşı başlayınca tekrar göreve çağrılmış. Holbrook kariyeri boyunca bir çok denizaltı ve gemiyi komuta etmiş.
————–
Kaynakça:
American Journalists in the Great War: Rewriting the Rules of Reporting
Yazar: Chris Dubbs
http://rnsubs.co.uk/crew/vc-winners/holbrook.html
https://uboat.net/wwi/men/commanders/123.html